"O Tyranii" Timothy Snyder
Cz. I - Marzec 2025
Dwadzieścia lekcji z XX wieku:
1. Eksperyment Milgrama wykazał, że ludzie są zaskakująco podatni, a niektórzy nawet chętni aby w pewnych okolicznościach degradować innych w imię nowego celu, nowej idei lub zaprezentowanego im odgórnie scenariusza. Nie bądźmy więc bezwarunkowo posłuszni bez krytycznego myślenia i refleksji.
2. Broń instytucji. To błąd zakładać, że skoro jakaś władza rozpoczęła rządy poprzez legalne wybory i legalnie działające instytucje w następnym kroku nie będzie chciała ich zniszczyć. Wiele dyktatur powstało w sposób początkowo zgodny z prawem, jednak dyktatura dąży do odebrania praw obywatelom.
3. Bądź nieufna w stosunku do państwa jednopartyjnego gdyż taka sytuacja sprzyja nadużyciom władzy. Głosuj w wyborach na każdym szczeblu póki możesz gdyż wolne wybory, poprzez które masz wpływ na rzeczywistość polityczną, nie są dane na zawsze. Zagrożenie wolności nie musi przyjść z zewnątrz państwa, równie dobrze może nadejść z wewnątrz od rządnych władzy obywateli.
4. Zwracaj uwagę na pojawiające się w przestrzeni publicznej grafiki, żarty, pamflety. Nie przechodź obojętnie wobec aktów dehumanizacji ludzi innej rasy, wiary, płci czy innej cechy. Nie łódź się, że w jakieś okoliczności dehumanizacja ominie Ciebie.
"O Tyranii" Timothy Snyder
Cz. II - Marzec 2025
Dwadzieścia lekcji z XX wieku:
5. Zachowaj etykę swojego zawodu i etykę postępowania. Autorytarne systemy potrzebują ludzi bezdyskusyjnie posłusznych aby przeprowadzać sfingowane procesy lub skazywać w ogóle bez procesu. Nie ulegaj iluzji, że ktoś może być pozbawiony prawa do rzetelnego osądu.
6. Bądź czujna wobec formujących się jednostek paramilitarnych. Rządy autorytarne chętnie wspierają finansowo uzbrojone grupy cywilów aby używali przemocy i “walczyli” oddolnie w ich interesie.
7. Jeżeli jesteś przedstawicielem legalnej organizacji państwowej o charakterze zbrojnym to znaczy, że spoczywa na Tobie wielka odpowiedzialność. Twoja praca wymaga poświęcenia dla dobra ogółu i chwała Ci za to. Jednak pamiętaj też, że po drugiej stronie stoją ludzie, którzy wierzą w Twój sprawiedliwy osąd i ludzką ocenę sytuacji.
8. Niech Twoja postawa nie będzie postawą zgody na wszystko. Historia pokazuje, że wiele zła i wojen na świecie można było uniknąć gdyby ludzie nie dali przyzwolenia na negatywne działania polityków. Potrzebne są odważne osoby, które w odpowiednim czasie powiedzą NIE – to zainspiruje innych do podjęcia działania.
"O Tyranii" Timothy Snyder
Cz. III - Marzec 2025
Dwadzieścia lekcji z XX wieku:
9. Zwracaj uwagę na język, którego używasz, słowa maja wielkie znaczenie. Czytaj książki i artykuły które przeszły proces weryfikacji faktów. Rzetelne dziennikarstwo jest trudniejsze do przyswajania niż wpisy na X lub insta, jednak dzięki temu wyrobisz sobie bardziej wyważony pogląd!
10. Rządy autorytarne wykazują wrogość wobec rzeczywistości faktów. Lubią uciekać się do kreowania mitów wielkości, obiecywać rozwiązania nierealne jednocześnie wyzyskując społeczeństwo oraz tworzyć stereotypy ludzi wykorzystując je przeciw nim. Rytuały, pieśni pomagają tworzyć nową historie poprzez emocje.
11. Sprawdzaj, dochodź. Weź odpowiedzialność za to co przekazujesz innym. W XX wieku wszyscy staliśmy się internetowymi publicystami. Fakt, że nie widzimy osób, do których piszemy nie znaczy, że nasz przekaz trafia w próżnię. Jak napisał Vaclav Havel: “Jeśli głównym filarem systemu jest kłamstwo nic dziwnego, że najbardziej boi się on prawdy”.
Sytuacja 1
Sytuacja 2
